Recreatiegebied De Veenhoop

CONTINUÏTEIT VAN LAND EN WATER IN DE VEENHOOP De Veenhoop (Fries: De Feanhoop) is een dorp van bij de Friese gemeente Smallingerland. Het dorp ligt ten westen van Drachten aan de Kromme Ee en telt ongeveer 260 inwoners. De dorpskern bestaat uit slechts 30 woningen. Op betrekkelijk korte afstand liggen de plaatsen Grouw, Oldeboorn, Akkrum en Beetsterzwaag, waar onder andere voorzieningen voor de eerste levensbehoeften zijn gevestigd.   Het dorp ligt midden in een van de waterrijke natuurgebieden waar Friesland zo rijk aan is. Natuurliefhebbers kunnen er volop genieten van weidse uitzichten, prachtige luchten en vooral de stilte. Dat laatste is in grote delen van Nederland niet meer vanzelfsprekend. Net als het westelijker gelegen Sneek en ondanks het geringe aantal inwoners is De Veenhoop een watersportplaats bij uitstek: het dorp heeft binnen zijn grenzen een jachthaven, een camping en een zeilschool. De karakteristieke jachthaven van De Veenhoop is kleinschalig, met circa 230 ligplaatsen en is gelegen in de nabijheid van het ideale recreatiewater van Frieslands grootste natuurgebied, Nationaal Park ‘De Alde Feanen’. De haven biedt voornamelijk ligplaatsen aan platbodems, kajuitzeiljachten, open zeilboten en klassieke schepen. De huidige camping van De Veenhoop, gericht op watersport en recreatie, ligt in genoemd Nationale Park en vlakbij de natuurgebieden ‘De Kraenlânnen’ en ‘De Deelen’. De camping beschikt over drie velden van verschillende afmetingen, bestemd voor toeristisch kamperen.   Zoals gezegd, het dorp De Veenhoop is gelegen langs de Kromme Ee en het polderhoofdkanaal. Het is verder omringd door andere kanalen, sloten en plassen. Er is sprake van veel wateroppervlak met daartussen groene zones. Naast de grote plassen, rivieren en kanalen telt het gebied veel doorgaans parallel lopende sloten tussen de kanalen of riviertjes. Hierdoor wordt de morfologie van het gebied bepaald: een zogeheten slagenlandschap. De continuïteit van het bevaarbare water wordt verstoord door een onderbreking in de aansluiting van het Polderhoofdkanaal op de Kromme Ee. Dit kanaal is namelijk verbonden met de rivier via een ondergrondse sluis, waardoor scheepvaartverkeer van kanaal naar rivier en vice versa onmogelijk is.   Drie doelen Een ruimtelijke herontwikkeling van het beschreven gebied bij De Veenhoop dient drie doelen:- het hele recreatiegebied een kwalitatieve opwaardering geven- een bevaarbare verbinding tussen kanaal en rivier tot stand brengen- een knooppunt met recreatieve voorzieningen aan de rivieroever realiseren Opwaardering van het huidige campingterrein tot een hoogwaardig recreatiegebied is heel goed mogelijk door de ontwikkeling van 36 waterwoningen met elk een grondoppervlak van 450 m², alle met een eigen aanlegsteiger en een directe verbinding met de Kromme Ee. Deze woningen hebben een duidelijke structuur, afgestemd op referentieprojecten in de omgeving. Binnen deze structuur zullen er enkele verschillende typen woningen worden ontwikkeld die sterk gericht zijn op het water. Naast de 36 woningen worden er ook twaalf woonarken ontworpen. Zes woonarken komen te liggen aan de kant van de haven, de overige zes aan de andere zijde van het kanaal, eveneens aan de oever.   De morfologie van het omringende landschap kan in dit nieuwe waterwoongebied worden voortgezet door de aanleg van twee slagen met toegangswegen, waarop de woningen worden gesitueerd, omringd door water. De bewoners kunnen met hun boten de Kromme Ee bereiken door een ophaalbrug die zij met een speciale pas kunnen openen.   Er zal een nieuwe toevoerweg dienen te worden aangelegd rondom het terrein, mede ter vervanging van het Eijzingapad. Deze weg ontsluit zowel het waterwoongebied als de aan de Kromme Ee gevestigde zeilschool. De woningen bereikt men via een bewaakte poort aan de invalsweg. Voor de bestaande bebouwing is het noodzakelijk een bufferzone te ontwerpen. De aanwezige groene zone vormt zelf al een soort buffer ten opzichte van de ernaast gelegen bebouwing en gemeentegrond. Ook het kanaal zal zoveel mogelijk bij het plan moeten worden betrokken voor een zo attractief mogelijk beeld vanaf die zijde. Om het gebied ook voor dagrecreatie goed bereikbaar te maken, komt er een voetgangersverbinding van het gemeentelijke dagrecreatiegebied over het kanaal, eindigend bij de zeilschool.   Om de recreatiescheepvaart onbelemmerd doorgang te verlenen van kanaal naar rivier en terug, zal er een open sluisverbinding moeten worden aangelegd ter vervanging van de huidige ondergrondse sluis.   De ontwikkeling van een knooppunt van recreatieve voorzieningen valt uiteen in een aantal deelaspecten. Ten eerste dient de haven te worden uitgebreid met behoud van het bestaande haventje bij de sluis. De nieuw aan te leggen haven telt minstens een gelijk aantal ligplaatsen. Ten tweede moet er tussen de nieuw aan te leggen haven en de zeilschool op een soort landtong een paviljoenrestaurant worden ontworpen dat toegankelijk is voor publiek. Dit paviljoen is via de toevoerweg bereikbaar voor bestemmingsverkeer en via de voetgangersverbinding voor recreanten.   De huizen op de grens van het kanaal en de Kraenlanswei hebben een eigen ontsluiting met een smallere weg waardoor ze niet bij het park worden betrokken. Via deze weg wordt ook nog steeds het huis binnen het nieuw te ontwikkelen gebied ontsloten. Het festival- en recreatieterrein zal moeten worden ontsloten via een nieuw aan te leggen weg, aansluitend op de hoofdweg.   Het paviljoen dient aan de waterzijde als blikvanger voor het gehele plan. Een aantrekkelijk ontwerp van dit paviljoen zal ontegenzeggelijk aantrekkingskracht uitoefenen op passerende waterrecreanten. Het krijgt ook de functie van beeldmerk en herkenningspunt voor de huidige en toekomstige bewoners van het gebied.De woningen, het paviljoen en de havenplaatsen zullen in totaal een oppervlakte van 70 ha beslaan.