Voetgangerstunnel te Brielle

Bijzondere toepassing van glazen bovenlicht in Brielse poterne Nadat de Geuzen op 1 april 1572 Brielle hadden ingenomen, begonnen zij met het vervangen van de middeleeuwse stadsmuren door een moderne vesting. Dit proces van vernieuwing en vervanging zou duren tot 1713. In dat jaar werd de vesting voltooid. Sindsdien is er weinig aan veranderd. Veertig jaar geleden werd de vesting grondig gerestaureerd. De verdedigingswerken van Brielle behoren tot de belangrijkste overgebleven vestingwerken van Nederland. Nu zijn de poorten in dergelijke vestingwerken vrij smal en niet berekend op het drukke hedendaagse verkeer. Vooral voor voetgangers is het lastig en niet ongevaarlijk de poorten te passeren. Daarom is er ten behoeve van de verkeersveiligheid - en vooral die van voetgangers - een plan ontwikkeld voor een aparte voetgangersdoorgang. Het plan betreft de aanleg van een 18 meter lange nieuwe poterne (oorspronkelijk een militair bomvrije gang onder een vestingwal) door de courtine wal bij de Oostdam-Kaaistraat te Brielle. Een courtine is een weermuur of verbindingswal tussen twee waltorens of twee bastions van een kasteel of vesting. Courtines bij vestingen waren meestal vervaardigd van puin of bakstenen, maar kwamen ook als wallen van aarde voor.   De poterne bestaat uit een trapeziumvormige betonnen doorgang dwars door de wal. Aan beide zijden van de wal wordt deze doorgang afgewerkt met baksteen en hardstenen aanzetstenen. Om geen donkere doorgang te creëren en zoveel mogelijk daglicht in het midden van de courtine te laten binnenvallen, werd de tunnel voorzien van een ellipsvormig glazen dak. De totale oppervlakte van deze glazen ellips is ca. 7350 x 2260 mm. De twaalf glasplaten die werden aangebracht, zijn van bezand gesmolten beloopbaar glas met een opbouw van 12/2/12/2/12 gehard en gelaagd met gekleurde giethars. De kleuren lopen geleidelijk op van groen naar blauw om de overgang van water naar land te symboliseren. Aan de stadszijde is in de nieuwe doorgang een houten puntdeur van drie meter breed geplaatst, ter afsluiting van de poterne. Puntdeuren zijn ontworpen om altijd aan dezelfde kant het hoogste waterniveau tegen te houden. Ze zijn te vergelijken met binnendeuren die tegenover elkaar zijn opgesteld en naar dezelfde kant opendraaien. Wanneer ze gesloten zijn, staan ze onder een bepaalde hoek, waardoor de druk van het water de deuren helpt dicht te duwen. De punt wijst dus naar de zijde met het hoogste niveau. Het bijzondere is dat de deur in de nieuwe voetgangerstunnel moet kunnen verhinderen dat het water uìt de stad naar het omringende land stroomt.Voor de verlichting ’s nachts werden grondspots geplaatst. De oplevering vond plaats in februari 2009

Stadwallen, voetgangerstunnel